Verslag van het Rekenhof over de betaalbaarheid van justitie – 24 januari 2024
In zijn verslag aan het federale parlement stelt het Rekenhof zijn vaststellingen voor bij de interne controles die de balies en ordes van advocaten uitvoeren op de tweedelijnsbijstand en bij het externe toezicht door de FOD Justitie op de werkingskosten van de bureaus voor juridische bijstand (BJBs). Aangezien de regering de financiering van de tweedelijnsbijstand wil omvormen van een gesloten naar een open enveloppe, beveelt het Rekenhof aan dat die controles eerst worden verbeterd, om zo het doelmatig gebruik van overheidsmiddelen te verzekeren. Het Rekenhof beveelt ook aan de berekening van de overheadkosten bovenop de vastgestelde kostprijs voor één uur bijstand opnieuw te bekijken. De regering kende bovendien een fiscale aftrek van de rechtsbijstandverzekering toe. Daar stelt het Rekenhof vast dat de beoogde verdubbeling van het aantal verzekeringen niet werd gerealiseerd, de budgettaire meerkosten moeilijk kunnen worden verantwoord, voornamelijk bestaande verzekeringen worden omgevormd en de maatregel eerder gegoede burgers begunstigt. Het beveelt de regering daarom aan in overleg met de ordes van advocaten en verzekeraars de maatregel te evalueren.
Korte opmerkingen:
- Het verslag concludeert in wezen dat de controle op de besteding van de aan de BAJ’s toegewezen budgetten voor tweedelijnsrechtsbijstand moet worden versterkt.
- Hoewel dit wordt aangekondigd als een doelstelling van de door het Rekenhof uitgevoerde analyse, zegt het verslag niets over de concrete gevolgen op het gebied van kwaliteit en toegang tot de rechter voor mensen die in armoede leven.